Çanakkale boğazı kıyılarının bivalvia (Mollusca) faunası

Zeynep TEKELİ, Herdem ASLAN

Abstract

Çanakkale Boğazı’nın mediolittoral ve üst infralittoral bölgelerinin Bivalvia faunasını ortaya çıkartmak amacıyla yapılan bu çalışma, 2019 yılının Mayıs ve Ağustos ayları arasında 8’i Gelibolu Yarımadası, 8’i ise Anadolu kıyılarında olmak üzere toplam 16 istasyonda gerçekleştirildi. Sert zemin yapısındaki istasyonların örneklenmesi için 20 x 20 cm’lik kuadrat, yumuşak zeminler için ise 7 x 20 cm ebatlarında plastik bir kor kullanılırken, tüm örnekleme alanların kıyı çizgisine uzaklığı  mezür ile ölçülerek kaydedildi. Her bir örnekleme istasyonunun koordinatları GPS yardımıyla belirlenirken; yüzey suyunun çözünmüş oksijen, iletkenlik, tuzluluk, sıcaklık, TDS, ORP gibi fiziko-kimyasal özellikleri ise YSI çoklu prob sistemi ile yerinde ölçüldü. Elde edilen sedimental materyal, en küçüğü 0.5 mm göz açıklığına sahip elek serisinden geçirildi ve 9’u canlı olmak üzere bivalvlere ait toplam 14 tür (Donacilla cornea, Hiatella arctica, Mytilus galloprovincialis, Mytilaster lineatus, Musculus costulatus, Arcuatula senhousia, Polititapes aureus, Ruditapes phillippinarum, Irus irus, Chamelea gallina, Spisula subtruncata, Papillicardium papillosum, Glans trapezia ve Lucinella divaricata),tespit edildi. Canlı olarak elde edilen bireylerin sayıları esas alınarak yapılan değerlendirmede  toplam 792.736 birey.m-2 içerisinde Mytilus galloprovincialis bulunma sıklığı ve kantitatif baskınlığı en yüksek tür olduğu belirlendi. En fazla türe (6 tür) Kepez istasyonun üst infralittoral zonunda rastlanırken, en fazla bireyin (352.987 birey.m-2) ise Gelibolu istasyonunun mediolittoral zonunda olduğu kaydedildi. Çalışmada ayrıca, istasyonların Çanakkale Boğazı’ndaki konumlarının, dip yapısının, zon farklılığının ve örnekleme alanlarının kıyı çizgisine uzaklığının bivalv türlerinin dağılımına istatistiksel olarak anlamlı bir etkisi olmadığı da belirlendi ve fiziko-kimyasal parametrelerin dip yapısına etkisi belirlendi.

Keywords

Bivalvia, Çanakkale Boğazı, Littoral Bölge, Mollusca

Full Text:

PDF

References

Anonim 2020. Ulaştırma Bakanlığı, Deniz Ticareti Genel Müdürlüğü. İstatistik Bilgi Sistemi. 2019 Çanakkale Gemi Geçiş İstatistikleri. Available from: http://atlantis.udhb.gov.tr/istatistik/gemi_gecis.aspx, Retrieved 05/05/2020.

Aslan-Cihangir H., Pancucci-Papadopoulou M. 2011. Spatial and temporal variation of soft-bottom peracarid (Crustacea: Peracarida) infauna in the Canakkale Strait (Turkey). Mediterranean Marine Science, 12(1), 153-182.

Aslan-Cihangir H., Ovalis P. 2013. Seasonal variations and structure of the molluscan assemblage in the Canakkale Strait (Turkey). Acta Zoologica Bulgarica, 65 (2): 233-250.

Clarke K. R., Gorley R. N. 2015. PRIMER v7: User Manual/Tutorial. PRIMER-E: Plymouth. 300 p.

Doğan A., Öztürk B., Bakır B. B., Önen M. 2014. Additions to the Knowledge of the Molluscs of the Aegean Sea with Three Species: Crepidula fornicata (Linnaeus, 1758), Anadara polii (Mayer, 1868) and Arcuatula senhousia (Benson in Cantor, 1842). Turkish Journal of Fisheries and Aquatic Sciences, 14: 255-260.

Esqueda M. C., Rios-Jara E., Michel-Morfin J. E., Landa-Jaime V. 2000. The vertical distribution and abundance of gastropods and bivalves from rocky beaches of Cuastecomate Bay, Jalisco. México. Revista de Biología Tropical, 48(4), 765-75.

Giribet G. 2008. Bivalvia. In W. F. Ponder, D. R. Lindberg, (Ed.). Phylogeny and Evolution of the Mollusca. Berkeley. Berkeley: University of California Press, pp: 105-141.

Krishnakumar P. K., Qurban M. A., Sasikumar G. 2018. Biomonitoring of Trace Metals in the Coastal Waters Using Bivalve Molluscs. In: H. E. Saleh (Ed.). Trace Elements Human Health and Environment. Chapter 8. pp: 153-176.

Lourenço P. M., Henriques M., Catry I., Granadeiro J. P., Catry T. 2018. First record of the invasive Asian date mussel Arcuatula senhousia (Benson, 1842) (Mollusca: Bivalvia: Mytilidae) in West Africa. Journal of Natural History 2018, Vol. 52, Nos. 39–40, 2567–2571.

Oehlmann J., Schulte-Oehlmann U. 2003. Molluscs as bioindicators. In: B.A. Markert, A.M. Breure, H.G. Zechmeister (Ed.). Trace Metals and other Contaminants in the Environment, Volume 6, Chapter 17. Elsevier. pp: 577-635.

Oğuz T., Tuğrul S. 1998. Denizlerimizin Genel Oşinografik Özelliklerine Toplu Bir Bakış, Türkiye Denizlerinin ve Çevre Alanlarının Jeolojisi. 1-21.

Öztürk B., Alper Doğan A., Bitlis-Bakır B., Salman A. 2014. Marine molluscs of the Turkish coasts: an updated checklist. Turkish Journal of Zoology 38: 832-879.

Öztürk B., Bitlis B., Doğan A., Türkçü N. 2017. Alien Marine Molluscs along the Turkish Coast, with a New Record of Varicopeza pauxilla (A. Adams, 1855) (Mollusca: Gastropoda) from the Mediterranean Sea. Acta Zoologica Bulgarica, Supplementum 9: 83-92.

Palaz M., Berber S. 2005. The bivalve species of the Dardanelles. Journal of the Marine Biological Association of the UK, 85, 357-358.

Parenzan P., 1974. Carta d’identità delle conchiglie del Mediterraneo, Vol. II Bivalvi, Bios Taras, 277 p.

Parker L. M., Ross P. M., O’Connor W. A., Pörtner H. O., Scanes E., Wright J. M. 2013. Predicting the Response of Molluscs to the Impact of Ocean Acidification. Biology, 2(2): 651–692.

Poppe G. T., Goto Y. 1993. European seashells, Vol. II (Scaphopoda, Bivalvia, Cephalopoda), Verlag Christa Hemmen, Wiesbaden. 350 p.

Santhiya N., Sanjeevi S. B., Gayathri M., Dhanalakshmi M. 2013. Economic importance of marine molluscs. Research in Environment and Life Sciences, 6(4) 129-132.

Satyam K., Thiruchitrambalam G. 2018. Habitat Ecology and Diversity of Rocky Shore Fauna. In: C. Sivaperuman, A. Velmurugan, A. K. Singh, I. Jaisankar (Ed.). Biodiversity and Climate Change Adaptation in Tropical Islands. Chapter 7. Academic Press. pp: 187-215.

Seitz R. D., Wennhage H., Bergstrom U., Lipcius R.N., Ysebaert T. 2014. Ecological value of coastal habitats for commercially and ecologically important species. ICES Journal of Marine Science, 71(3), 648–665.

Tebble N. 1996. British bivalve seashells, 2nd. Trustees of the British Museum (Natural History). Pisces Conservation Ltd, London. 212 p.

WoRMS. 2020. WORMS World Register of Marine Species. Available from: http://www.marinespecies.org/aphia.php?p=taxdetails&id=505946. Retrieved 06/09/2020.

Vaughn C.C., Hoellein T.J. 2018. Bivalve Impacts in Freshwater and Marine Ecosystems. Annual Review of Ecology, Evolution, and Systematics, 49:183–208.

Zenetos A. 2016. CABI Invasive Species Compendium. Available from: https://www.cabi.org/isc/datasheet/107753#D69350D0-EF47-436D-A75C-AA4B522EAB06. Retrieved 06/09/2020.

Refbacks

  • There are currently no refbacks.